کمبود شیرخشک از کجا شروع شد؟

تبریز- بازار تبریز آنلاین- وضعیت دسترسی به انواع شیرخشک در دو ماه اخیر چندان خوب نبوده و بسیاری از خانواده‌ها برای پیدا کردن شیرخشک نوزادان‌شان دچار مشکل شده و گاهی حتی برای تامین این ماده حیاتی به جز داروخانه‌های شهر خود، از شهرهای اطراف پیگیری می‌کنند.

وضعیت شیرخشک جالب نیست و این را می‌شود به راحتی و با جست‌وجو در چند داروخانه سطح شهر متوجه شد. پدر و مادرهای زیادی برای پیدا کردن شیرخشک مجبور شده‌اند علاوه بر داروخانه‌های شهر خود، به داروخانه‌های شهرهای مجاور و حتی تهران مراجعه کرده و دنبال آن بگردند.

نکته قابل تامل این‌جاست که وقتی درباره جمعیت و فرزندآوری صحبت می‌شود،باید نیازهای پیش و بعد از متولد شدن فرزند در نظر گرفته شود. مشکلات اقتصادی، وضعیت مسکن، وضعیت اشتغال و همین شیرخشک، از جمله مواردی است که بسیاری از خانواده‌های دارای نوزاد را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است.»

فروش شیرخشک با کد ملی

سازمان غذا و دارو ۱۷ مهرماه ۱۴۰۲ اعلام کرد از ۲۰ مهر شیرخشک عادی در داروخانه‌ها فقط با کد ملی و تاریخ تولد عرضه می‌شود تا از قاچاق جلوگیری شود

اقدامی درست که البته به قبل و بعد آن توجهی نشده است. استفاده از شیرخشک برای تولید برخی محصولات لبنی و البته قاچاق شیرخشک به کشورهای همسایه، یکی از دلایل فروش آن با کد ملی است. موضوعی که با وضعیت کمبود شیرخشک همزمان شد و این خانواده‌ها را با مشکل روبه رو ساخت.

برخی مسوولان اعتقاد دارند که انتقادات به فروش شیرخشک با کد ملی از طرف سودجویان و کسانی است که شیرخشک را قاچاق می‌کنند و حالا به دلیل این تصمیم، مشغول انتقاد و اعتراض هستند، اما آیا این موضوع همه واقعیت را به خود اختصاص داده است؟

لیلا عبدالرحمانی «سرپرست مدیریت غذا و دارو دانشکده علوم پزشکی تربت جام» روز ۲۷ مهر ۱۴۰۲ در این زمینه گفته بود: ثبت برخی داروها و شیرخشک در سامانه تیتک به منظور نظارت بر سطح عرضه و جلوگیری از قاچاق دارو است. هرچند به دلیل قطعی اینترنت و سامانه تیتک، فرآیند ثبت کد ملی و استعلام سنجی از سامانه ثبت احوال کمی زمان بر و طولانی است به همراهی همشهریان و داروسازان نیاز دارد.

محمود اعتباری «معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان» روز ۲۹ مهر ماه ۱۴۰۲ در نامه‌ای به سرپرست اداره کل امور فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو درباره دستورالعمل الزام استعلام شناسه رهگیری و ثبت اطلاعات مصرف کنندگان کلیه شیرخشک‌های رگولار (عادی) به مسائل و مشکلات عرضه شیرخشک با کد ملی در ۷ بند اشاره کرده و و موارد را این طور شمرده است:

۱. کاهش مشارکت داروخانه‌ها در عرضه شیرخشک به علت زمان بر بودن فرآیند و نارضایتی سایر مراجعان داروخانه، پایین بودن سود فروش با توجه به حجم و وزن شیرخشک، باز پرداخت یک ماهه خرید از شرکت پخش

۲. فقدان پیش بینی تامین هزینه‌های وارده به داروخانه‌ها (سخت افزار، اینترنت، نیروی کاربر و..)، همچنین عدم در نظر گرفتن تعرفه و تعیین نرخ وظیفه محوله جدید مطابق عرف و مقررات کشور و ایجاد نارضایتی و دلسردی داروسازان

۳. وجود اختلال مقطعی در بستر اینترنت کشور و مشکل اتصال و کندی سرعت آن

۴. در نظر نگرفتن سهمیه برای مصرف کنندگان دارای مشکل با سن بالای سه سال (معلولان)، همچنین مصرف کنندگانی که با نظر پزشک متخصص و یا به علت کمبود، نیاز به تهیه شیرخشک خارج از محدوده سنی دارند (مثلا کودک بالای یک سال نیازمند شیرخشک شماره دو است)

۵. در نظر نگرففتن سهمیه برای افراد ایرانی فاقد کد ملی، گردشگران قانونی و اتباع غیرمجاز

۶. زمان بر بودن تخصیص کد فراگیر برای کودکان اتباع غیر ایرانی مجاز و در مواردی پیچیدگی آن فرآیند

۷. حک شدن اطلاعات برچسب اصالت روی برخی از قوطی‌های شیرخشک به جای الصاق برچسب کاغذی و عدم امکان استفاده از بارکدخوان جهت فراخوانی اطلاعات

کمبود شیرخشک از کجا شروع شد؟

مکاتبات انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک و غذای کودک با سازمان غذا و دارو نشان می‌دهد که از اوایل خرداد ماه ۱۴۰۲ بروز کمبود شیرخشک‌های رگولار و رژیمی به دلیل تغییرات ضوابط ارزی مواد اولیه وارداتی پیش بینی شده بود.

هانی تحویل زاده «رییس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک و غذای کودک» در نامه‌ای به تاریخ ۲ خرداد ماه ۱۴۰۲ به رییس سازمان غذا و دارو نوشته: به دلیل تغییرات اخیر ضوابط ارزی که منجر به تغییر گروه کالایی مواد اولیه تولید شیرخشک نوزاد از یک به ۲۱ شده، شرکت‌های تولیدکننده برای امور مختلفی از قبیل ثبت سفارش، ثبت منشاء ارز، رفع تعهد ارزی و ترخیص کالاهای خود با پیام زیر از سوی بانک مرکزی مواجه می‌شوند: «درخواست با ضوابط سازگار نیست. با توجه به تغییر گروه کالایی، بانک عامل می‌بایست در خصوص اخذ مابه‌التفاوت با اداره تخصیص ارز مکاتبه نماید.»

تحویل زاده در این نامه ادامه می‌دهد: با توجه به این پیام و تا مرتفع نشدن مشکل، ترخیص تمامی مواد اولیه شیرخشک‌های رگولار و رژیمی که مشمول ارز ترجیحی می‌شوند، کاملا متوقف شده، کشور دچار مشکل شدید کمبود شیرخشک می‌شود.

نامه انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک درباره احتمال بروز کمبود شیرخشک در تاریخ دوم خرداد ۱۴۰۲

نامه‌های انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک و غذای کودک نشان می‌دهد که این انجمن بارها موضوع را هشدار داده و حتی در نامه‌ای به تاریخ ۱۰ خرداد ماه ۱۴۰۲ به مدیرکل امور فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو نوشته: ادامه این وضع، تبعات جبران ناپذیری در وضعیت تولید و عرضه محصولات اعضای این انجمن دارد که هم اکنون نیز نشانه‌های اولیه آن در بازار مشهود است و چنانچه اقدام عاجلی صورت نگیرد، اوضاع به سمت بحرانی شدن پیش خواهد رفت.

انجمن در این نامه خواسته بود که دستور عاجل در این زمینه صادر شود تا حداکثر ظرف یک هفته کاری موضوع به نتیجه برسد و چالش جدیدی به شرایط کنونی اقتصاد کشور اضافه نشود.

موضوع تقریبا تا آخرین روز مرداد ماه هم ادامه پیدا کرد و این انجمن در نامه‌ای به تاریخ ۳۱ مرداد ماه ۱۴۰۲ به رییس سازمان غذا و دارو نوشت: مدت زمان زیادی است که ارز کافی و مناسب به تولیدکنندگان شیرخشک اطفال جهت واردات مواد اولیه تخصیص داده نشده و علیرغم تلاش بی وقفه تولیدکنندگان به منظور تامین کامل بازار، مشکلات کمبود شیرخشک و کاهش مواد اولیه جهت تولید ادامه خواهد یافت.

انجمن باز هم خواسته بود که سازمان غذا و دارو به صورت جدی و «فورس ماژور» به موضوع رسیدگی کند.

گزارش از امیر پروسنان از ایرنا