شعارهای جنبش مردم تبریز در سال 57 / پرسه در کوچه باغ های تاریخ شفاهی آذربایجان

بازار تبریز آنلاین - نویسنده: موسی‌ کاظم‌زاده - هر انقلابی دارای شعارهایی است که ریشه در ایدئولوژی انقلاب و فرهنگ آن جامعه دارد. در جريان نهضت انقلاب اسلامي به رهبری امام خمینی(ره) از 15 خرداد 42 تا ۲۲بهمن ۱۳۵۷شعارهاي مهم و تاثیر گذاری در طول این ایام مطرح شد که معمولا این شعارها به سه طریق شفاهی، دیوار نوشته و مکتوب ادبی به مردم می‌رسید که مهمترين، تأثيرگذارترين و ماندگارترين آن شعارها، شعار" استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي" است.

با این رویکرد دهه فجر بهانه خوبی است، تا اینکه به بخشی از تاریخ شفاهی استان آذربایجان شرقی بپردازیم، و اینکه ملت آذربایجان در سال 57 و در زمان شکل گیری انقلاب با چه شعارهای کمر رژیم پهلوی را شکستند. در حقیقت اين شعار‌ها بودند که جريان انقلاب را به پيش مي‌برد.

به بیان دیگر، شعار در لغت به معناي « اسم رمز، کلمه عبور، علامت و مظهر» است. از این روست که شعارهای هر انقلاب بیان کنندة نگرش ایدئولوژی انقلاب، انقلابیون و توده های انقلابی نسبت به وضع نابسامان موجود بوده و از اسناد گرانبها و یکی از مهم ترین منابع مطالعة فرآیند، ارزش ها و آرمان های آن انقلاب و زمینه های اجتماعی و علل وقوع آن به شمار می‌روند.

* شعارهای آذری سال 57 تبریز

- مرگ برشاه

- مرگ برمنافق

- مرگ براسرائیل

- درود برخمینی

- مرگ بربختیار .... نوکربی اختیار

- بیر گانامین گان آلاجاخ کارگر...... شاه سنی تختدن سالاجاخ کارگر

- مین اوشیوز الی یدی ایشک پلانسیز گدی

- مین اوشیوز الی یدی شاه جداندا گدی

- مین اوشیوز الی یدی فرح تومانسیز گدی

- مین اوشیوز الی یدی رهبر یمیز قیتدی

- مین اوشیوز الی یدی سلطنت الدن گدی

- گر حکم الیه بوگون مراجع …. بو شاه جنایتکارا راجع…جمعن اله بیز اسلحه آلوخ …. قلدر رضانون اوغلونی… تختدن یره سالوخ ………..کارتر جاننا ولوله سالوخ

-ای ملت آزاده ایران …. گر رهبریمیزدن اولسا فرمان

اولسوقدا گلولیه نشانه….. پیکار اولیروخ مسلحانه

* شعارهای روی دیوار سال 57 مردم تبریز

- درود برخمینی

- مرگ بر بختيار / نوکر بي‌اختيار منافق تازه‌کار

- مرگ برمنافق

- قتلگه پهلوي، بازار تبریز شده

- قتلگه پهلوي، ‌تمام ايران شده

- شاه آمریکایی اعدام باید گردد

- بختایر بختیار نوکر بی اختیار

- استقلال آزادی جمهوری اسلامی

- نه آمریکا نه شوروی …. مرگ بر رژیم پهلوی

- برادر ارتشی … چرا برادر کشی

- سرباز برادر ماست …. ارتش دشمن ماست

- می‌کشم می‌کشم … آنکه برادرم کشت

- دانشجو - روحانی …. پیوندتان مبارک

- سکوت هر مسلمان / خيانت است به قرآن» در بهار آزادي جاي شهدا خالي راه شهدا باقي »

- تاخون دررگ ماست خمینی رهبرماست

- کشتی جوانان وطن. الله اکبر

- کردی هزاران در کفن. الله اکبر

- مرگ بر شاه. مرگ بر شاه. مرگ بر شاه. مرگ بر شاه

- نصرمن اله و فتح قریب 

- توپ، تانگ، مسلسل دیگر اثر ندارد

* مهمترین این شعارها که به نوعی در تمامی شهرهای کشورمان و به خصوص در شهر تبریز همه گیر بود.

- ای امام زمان رحمی به ما کن…… ما را از دست این جلاد رها کن

- ای بی شرف حیا کن ……. سلطنت را رها کن

- تا مرگ شاه خائن …. نهضت ادامه دارد

- این شاه آمریکایی … اعدام باید گردد

- شاه جنایت می‌کند …. کارتر حمایت می‌کند

- کودکان در کودکی از کشتن موران خوشند …. خاندان پهلوی از کودکی آدم کشند

- برقرار میکنیم حکومت علی را …. سرنگون می‌کنیم رژیم پهلوی را

- رژیم شاهنشاهی سرچشمه فساد است

- رژیم شاهنشاهی نابود باید گردد

- زیر بار ستم نمیکنیم زندگی …. جان فدا میکنیم در ره آزادگی ….. سرنگون می‌کنیم سلطنت پهلوی … مرگ بر این شاه

- نه شریفی نه امامی …. بلکه یک خر تمامی

- ازهاری بیچاره …. ای سگ چهار ستاره

- از درد بی علاجی … به سگ میگن تو ناجی

- بختایر بختیار نوکر بی اختیار …سگ جدید در بار … منقل رو بردار بیار

- کابینه بختیار تو طئه آمریکاست

- بختیار شیره کش … باید بری مراکش

- وای به حالت بختیار … اگر خمینی دیر بیاد(یا اگر آقا فردا نیاد)

- بختیار توله سگ …. آقا میاد صد در صد

- یک مملکت یک دولت … آن هم به رای ملت

- شاه در بدر شد …. ساواک بی پدر شد

- هرکی که شاه پرسه .. معلومه که دیوثه

- نفتو کی برد آمریکا … گاز رو کی برد شوروی … پولش. کی خورد پهلوی …. مرگ بر این سلطنت پهلوی

- نه آمریکا نه شوروی …. مرگ بر رژیم پهلوی

- آمریکا اسیر است … چین و روس ذلیل است … اسراییل نابود است .. با قطع این نفت

- پیروزی نهایی … اخراج آمریکاییست … آمریکا تو خالیست .. ویتنام گواهیست

- ما به شما گل … شما به ما گلوله

- برادر ارتشی … چرا برادر کشی

- سرباز تو بیگناهی … فرمانده ات جلاد است … ارتش تو بیگناهی ..آلت دست شاهی

- ای سرباز فراری تو حر این زمانی … زلشکر یزیدی به سوی خلق بازآ

- به گفته خمینی … ارتش برادر ماست … زنده و جاوید بادا پرسنل هوایی

- ارتش تو هم با ما باش … با ملت هم صدا باش

در راه حق بپا باش … با دشمن آشنا باش

-سرباز برادر ماست …. ارتش دشمن ماست

- ارتش دنیا دشمن کش است … ارتش ایران برادر کش است

ارتش به این بی غیرتی … هرگز ندیده ملتی

- اگه ار تش نباشه … شاه به خودش میشاشه

-گلهای ایران همه پرپر شده … ارتش ما خر بود خرتر شده

- ارتش جنایتکار است .. مزدور استعمار است

- ما ارتش ملی میخوایم … نه ارتش آمریکای،وای به روزی که مسلح شویم

- ای رهبران ای رهبران .. مارا مسلح کنید

- می‌کشم میکشم … آنکه برادرم کشت

- مشت گره کرده ما … روزی مسلسل میشود

- برای حفظ ایران (قرآن)….. مردم مسلح شوید

- مسلسل مسلسل … جواب آمریکایی

- تنها راه رهایی … مسلسل مجاهد و فدایی

- تشکل کلید پیروزی ماست ... اتحاد ضامن پیروزی ماست

- تفرقه تفرقه … سلاح شاه خائن

- اعتصاب اعتصاب … مدرسه انقلاب

- دانشجو -روحانی … پیوندتان مبارک

- سکوت هر مسلمان / خيانت است به قرآن»در بهار آزادي جاي شهدا خالي راه شهدا باقي »

- « نه سازش سياسي، نه قانون شاهی، به گفته خميني جمهوري اسلامي »

- خون رنگين بهتر از زندگي ننگين است. توپ، تانک، فشفشه، اين شاه بايد کشته شه

تا شاه کفن نشود، اين وطن وطن نشود

- مردم چرا نشستين؟ نکنه که شاه پرستين

- تاسـوعا قـرار ما

عاشـورا قيام ما

- عاشورا، عاشورا

قـيـام مـلي مـا

- عـاشـوراي حـسـيـنــي

پـيـــروزي خـمــيـنـي

- اي وارثين راه حسيني

اي پيروان امام خميني

- کابيـنـه بختـيـار نابـود بايـد گردد

جمهوري اسلامي ايجاد بايد گردد؟

- ما بچه‌هاي تبریز هستيم

شـاه را بـه طـويلـه بسـتيـم

- از بـس که عرعـر کرد

بختـيار رو خــر کــرد

- دانـشـجـو، دانـشـجـو

در خـون خود غلتيـده

- اين است شعار ملت(امت)

دانشـجـو شهـادتت مبارک

- به گفته خمینی ارتش برادر ماست

- ما به شما گل می‌دیم شما به ما گلوله

- نصرمن اله و فتح قریب    مرگ بر این سلطنت پر فریب

- نصر من اله و فتح قریب  چشماتو واکن ندهندت فریب

توپ، تانگ، مسلسل دیگر اثر ندارد

حتی اگر شب و روز بر ما گلوله بارد

تو پ، تانگ، مسلسل دیگر اثر ندارد

حکومت نظامی دیگر ثمر ندارد

* شعارهای طنز زمان انقلاب 57 تبریزی ها

- استکان طلايي، فرح رفته گدايي

- پفک نمکي شوره، نخست وزير کوره

- اين است شعار بختيار، منقل و وافور بيار

- گلهاي زهرا همه پرپر شده، اين بختيار خر بوده خرتر شده

- اين است شعار ملت، اسهال گرفته دولت

- زن ها به ما پیوستند ...... بی غیرت ها نشستند

- یک سگ داریم پشمالویه.......اسمش فرح شهبانویه

- یک سگ داریم نازه .......اسمش فرحنازه

- یک سگ داریم تو باغه......اسمش ممد دماغه(چون دماغ محمد رضا شاه یه کم دراز بوده بهش می‌گفتن ممد دماغ)

- یک سگ داریم چاقه ......... اسمش اشرف چلاقه

- یک سگ داریم قهوه ایه ....... اسمش رضا پهلویه (بچه مدرسه ای ها زمان انقلاب این شعار رو می‌دادن )

از این رو، این شعارها، اوج احساسات، هیجانات درونی، ارزشها و خواسته های واقعی والای مردم ایران و در راس آنها مردمان خطه آذربایجان را نشان می‌دهد که در جریان نهضت انقلاب اسلامی با لهجه ها و گویش های مختلف سر داده و یا نگاشته می‌شد.

بنابراین یاد آوری، مطالعه و بازخوانی این شعارها، بعد از هر دوره زمانی می‌تواند افق های های روشنی از دوران انقلاب اسلامی، ماهیت واقعی و اهداف انقلاب اسلامی برای نسل های بعد از انقلاب، امروز و آینده مشخص‌تر نماید.