رئیس هیئت مدیره سوت ایچ تبریز: صنعت لبنیات، پاک ترین صنعت دوستدار محیط زیست

تبریز- بازار تبریز آنلاین - علی حامد ایمان: با توجه به اهمیت و نقش به سزای مصرف شیر و فرآورده های لبنی و توصیه های متخصصان تغذیه در رابطه با سودمندی مصرف لبنیات و لزوم افزایش مصرف لبنیات در سبد غذایی خانواده جامعه ایرانی، شرکت سوت ایچ تبریز، پس از سال ها تحقیق و تلاش در عرصه های مختلف علمی و صنعتی در صنایع شیر ایران و در سال 1383 با به کارگیری مدرنترین ماشین آلات به بهره برداری رسید. با توجه به اینکه این واحد تولیدی از معدود شرکت هایی است که از مدیریتی با تخصص مربوطه بهره می‌برد، توانسته است که با تعامل متقابل علم و صنعت بر گستره و تنوع محصولات خود بیفزاید.

به گفته دکتر خلیل قلی پور خلیلی، این کارخانه با ظرفیتی بالغ بر 150 تن دریافت شیر دامداران صنعتی و مراکز جمع آوری شیر نمونه استان در روز، تولید انواع محصولات لبنی دارد و اعتقاد تیم مدیریتی آن، تولید محصول با کیفیت صرفاً با استفاده از ماده اولیه مرغوب امکانپذیر است و به همین دلیل تمام سعی و تلاش خود را در بالا بردن کیفیت محصولات خویش بکار برده، به طوری که همواره توانسته است که مورد تشویق مصرف کنندگان خود قرار گیرد.

جناب آقای دکتر، با تشکر از این که وقت خود را دراختیار ما قرار دادید؛ اگر اجازه دهید گفتگو را با یکی از چالشهای مهم امروز کارخانه های تولیدی که کمبود نیروی انسانی است آغاز کنیم نظر شما چیست؟

امروزه با توجه به گستردگی مراکز آموزش عالی و دانشگاه های آزاد، اکثر کارگران باسواد هستند و به همین دلیل به دنبال این هستند که چگونه می‌توانند به راحتی پول درآورند. برخی از آنها می‌توانند همین میزان پولی را که از یک کارخانه دریافت خواهند کرد، را مثلاً با مسافرکشی از طریق اسنپ بدست آورند، و یا اگر کمی زرنگ تر هم باشد می‌تواند در بورس فعالیت بکند به همین دلیل واحدهای تولیدی درخصوص جذب نیروی کارگر سخت در مضیقه هستند. البته آنها هم حق دارند چراکه حقوق زیاد نیست، گرچه ما زمانی که کارگری را استخدام می‌کنیم سعی می‌کنیم پس از حقوق پایه، با پاداش هیئت مدیره، سنوات و... سطح حقوق را به سطحی برسانیم که یک کارگر به صورت حداقلی یک زندگی معمولی را داشته باشد، ولی باز این کفاف نمی‌دهد و به دلیل همین کمبود نیروی انسانی، کارفرمایان سعی می‌کنند با ایجاد امکاناتی این نقصان را حل کنند که رقابت در پیدا کردن کارگر هم زیاد شده است.

کمبود نیروی انسانی چه آسیبی به بخش خصوصی وارد می‌کند؟

کاهش نیروی انسانی سبب مشکلات متعددی در روند تولید می‌گردد؛ گرچه که روند تولیدات، امروزه رو به سوی اتوماتیک شدن دارد و ما خود نیز تمامی دستگاه های مان را در حال اتوماسیون کردن هستیم و همین امر سبب می‌شود که نیاز به نیروی انسانی کمتری داشته باشیم ولی اتوماسیون کردن تولید گرچه در ابتدا نیاز به سرمایه دارد ولی درنهایت سبب کاستی در قیمت نهایی محصول می‌گردد.

چالش بعدی واحدهای تولیدی ما، کمبود مواد اولیه آنها به دلیل تحریم هاست ولی به نظر می‌رسد که صنعت لبنیات چندان نیازی به مواد اولیه خارجی نداشته باشد چراکه عمده مواد اولیه آن شیرخام است که آن را هم می‌توان در داخل کشور می‌شود؟

با عرض معذرت، این تفکر درست نیست. مثلاً برای تهیه ماست مجبوریم استاترهای آن را از خارج تامین کنیم گرچه در داخل کشور هم تاحدودی تولید می‌گردد و یا پودر کاکائو برای تهیه شیرکاکائو از خارج تامین می‌گردد؛ و همچنین اسانس های مورد استفاده هم این چنین است. اما در تولیدات مواد غذایی، این فرمالسیون آنهاست که می‌تواند در مورد نوع استفاده از موادهای اولیه مختلف تاثیرگذار باشد. البته بایستی همه این موارد را در قیمت نهایی محصول تولیدی مدنظر قرار داد. به هرحال کیفیت و قیمت رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند به همین دلیل ممکن است که کیفیت بالا و درنتیجه قیمت بالاتر، قشر آسیب پذیر جامعه را دچار مضیقه کند. اگر بخواهم این قیاس را دررابطه با محصولات خودمان طرح کنم، به عنوان نمونه ماست سنتی ما سطلی 95 هزار تومان است ولی قیمت نهایی سایر همکاران ممکن است حتی 20 و یا 30 درصد پایین تر از قیمت ما باشد.

چرا محصولات لبنی متعددی مثل رامک، میهن و... توانسته اند با صرف هزینه کرایه حمل به راحتی وارد بازار استانهای شمالغرب شوند درحالیکه قیمت روی کالا را دولت تعیین میکند؟

خُب این که دلیل نمی‌شود. ما هم در استان خراسان توانسته ایم حرف اول را بزنیم. این نوع حضورها بستگی به میزان فعالیت نمایندگان هر شرکت در سطح بازارهای مختلف دارد. ما شاید تا بحال در منطقه خودمان فعالیت کمتری داشته ایم، ولی بزودی دراین زمینه تحولات موثری را ایجاد خواهیم کرد.

شاید یکی از دلایل موفقیت آنها در بازارهای مختلف، لحاظ کردن ذائقه های مختلف مصرف کننده باشد؟

لحاظ کردن این ذائقه چیز سختی نیست و با اسانس های مختلف می‌توان به آن دست یافت.

آقای دکتر قلی پور جنابعالی سالها در صنعت غذایی فعال بوده اید صنعت لبنی چه تفاوتی با سایر صنایع غذایی دارد؟

صنعت لبنی نیاز به سرمایه در گردش بسیار بالایی دارد. درحالی که ما خرید شیر از دامدار را به صورت نقدی انجام می‌دهیم اما بازگشت پول ما در بهترین حالت 45 روز است. ازطرفی دیگر هم مدت ماندگاری محصول لبنی خیلی کم است و میزان ماندگاری یک محصول خیلی مهم است چراکه با میزان سود رابطه مستقیمی دارد. وقتی میزان ماندگاری کم باشد میزان سود آن محصول هم چندان زیاد نخواهد بود. بنده در شرکت کشت و صنعت پیاذر هم سالهاست حضور دارم. این شرکت با برند «آسان» تولیدکننده انواع محصولات غذایی است. ماندگاری محصولات تولیدی ما در شرکت پیاذر حدود یک سال و حتی 18 ماه است که این می‌تواند میزان سود را بالا ببرد چراکه در طول یکسال محصولات تولیدی می‌توانند در اثر افزایش قیمت، سود بیشتری را نصیب کارخانه کنند.

آیا در صنعت لبنی نمی‌توان برای ماندگاری بالا اقداماتی انجام داد؟

نه، نمی‌شود. گرچه با استریل کردن می‌توان این مدت را تاحدودی افزایش داد ولی این ماندگاری را نمی‌توان در تمامی محصولات لبنی اعمال کرد.

پس از چه راه های دیگری می‌توان کمبود سود این صنعت و یا ضررهای احتمالی آن را جبران نمود؟

با تولید محصولات جانبی همچون شیر خشک، مکمل های تقویتی و... می‌توان حاشیه سود را بالاتر برد. آب پنیر سرشار از پروتئین است که با فُرمالیسون های مختلف می‌توان مکمل های مختلفی را تولید کرد. ما بزودی یکی از این مکمل های غذایی خود را جهت استفاده در ورزش بدنسازی به بازار ارائه خواهیم کرد گرچه ماندگاری آن هم کوتاه مدت و حدود یک هفته است.

صادرات هم دارید؟

به کشورهای مختلفی همچون جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، عراق و چند کشور دیگر صادرات داریم ولی میزان صادرات بستگی به تقاضا و اخذ سفارش دارد چون ماندگاری آن محدود و امکان انباشت شدن وجود ندارد. دراینجا لازم به ذکر هستم صادرات در حوزه لبنی نیاز به اخذ کد IR از سازمان دامپزشکی کشور دارد که در استان آذربایجان شرقی فقط 3 واحد تولیدی (پگاه، شیرین عسل، و سوت ایچ) توانسته ایم چنین کدی را دریافت کنیم.

بازگشت منابع مالی صادراتی محصولات شما چگونه است؟

من علاقه خاصی به افزایش ارزش پول ملی کشورمان دارم و به همین دلیل اکثر معاملات مالی ما درخارج از کشور به صورت ریالی است ولی دیگر منابع ارزی بدست آمده صرف خرید ماشین آلات مختلف، کامیون و...برای کارخانه می‌شود و حتی در مواقعی آن را به همکاران خود واگذار می‌کنیم تا آنها این موارد را برای ما حل کنند.

احتمال دارد که این نوع روال کاری به همراه وجود قوانین مختلف چالش های متعددی را برای واحدهای تولیدی ما ایجاد کنند؟

به هرحال ما در این کشور زندگی می‌کنیم و طبق همه کشورها، این مملکت هم برای خود قوانینی دارد که همگی باید به آنها تمکین کنیم گرچه ممکن است برخی از این قوانین سخت و غیرقابل اجرا باشد که بایستی به انحای مختلف در اصلاح و یا تغییر آنها تلاش کنیم که تا آن زمان باید همگی به آنها تمکین کنیم.

حدود یکسالی است که کارخانه سوت ایچ را خریداری نموده اید چه برنامه هایی برای توسعه آن دارید؟

این کارخانه پیش از این هم تولید موفقی داشت اما ما بخشی از ماشین آلات آن را اضافه کرده ایم تا بتوانیم به تولیدات متفاوت تری دست پیدا کنیم همچنین باتوجه به این که وسعت کارخانه محدود است درنظر داریم که با خریداری قطعات مجاور، این وسعت را افزایش دهیم وگرنه کارخانه دیگری ابتیاع کرده و بخشی از تولیدات خود را در آنجا انجام خواهیم داد. به هرحال برای موفقیت در امر تولید، بایستی دائما در فکر توسعه بود چراکه حالت انجماد، یک کارخانه را به سوی مرگ سوق می‌دهد. ازطرف دیگر، من معتقدم که یک تولیدکننده موفق کسی است که بتواند در تولید مواد اولیه موردنیاز خود نیز نقشی هم داشته باشد به عنوان مثال، مواد اولیه مصرفی ما شیر است ولی اگر بخواهیم دراین صنعت پیشرفت متفاوتی داشته باشیم بایستی یک دامداری داشته باشیم که یکی از چشم اندازهای دیگر ما همین است که بتوانیم یک واحد دامداری صنعتی راه اندازی نماییم. البته باز برای کسب موفقیت در صنعت دامداری، باید به تولید علوفه دام نیز اقدام کرد که برهمین اساس نیاز به مزارع کشاورزی هم دارد که همگی این روند به ایجاد یک شبکه منجر می‌شود و این صنعت برای موفقیت بیشتر نیاز به ایجاد چنین شبکه ای دارد وگرنه با یک کارگاه محدود که نمی‌توان کار بزرگ و اساسی انجام داد چراکه اگر صرفاً بنا به همین کارگاهها باشد خُب بسیاری از واحدهای کوچک و حتی مغازه های سطح شهر به تولید محصولات لبنی اقدام می‌کنند.

درباره حضور سایر رقبا در حوزه جغرافیایی خودمان بحث کردیم که جنابعالی آن را به نوع سیستم پخش محصولات آن شرکت ها نسبت دادید سیستم پخش محصولات شرکت سوت ایچ چگونه است؟

پخش محصولات در سطح تبریز برعهده خودمان است ولی در سایر استان ها نمایندگان خوبی داریم که توانسته اند در حوزه فعالیتی خود به موفقیت های زیادی نائل آیند البته درخصوص تحول در این حوزه هم برنامه هایی داریم که برهمین اساس با خرید چندین دستگاه کامیونهای یخچال دار، به فکر گسترش ناوگان توزیعی خود هستیم.

از چه تعداد نیروی انسانی فعال در کارخانه بهره می‌برید؟

حدود 120 نفر. ما نه تنها شاکله نیروهای کار مدیریت قبلی کارخانه را حفظ کرده ایم حتی تعدادی هم افزایش داده ایم.

فعالیت های جنابعالی در طول یکسال گذشته چه موفقیت هایی را توانسته نصیب کارخانه بکند؟

گرچه نمی‌خواهم فعالیت های موثر مدیریت قبلی را زیر سوال ببرم اما در طول یکسال گذشته با فعالیت های مثبت توانسته ایم با اخذ جوایزهای متعدد و مهم مانند واحد نمونه استانی خانه صنعت و رعایت حقوق مصرف کنندگان، به برندشدن شرکت کمک کنیم. برنامه آتی ما اخذ جوایز در سطح ملی است که برای این امر برنامه ریزی هایی ازجمله نوآوری های مختلف در کیفیت را در دستور کار داریم. بنده در سیستم مدیریتی خود به کیفیت بالای محصول ارزش بیشتری می‌دهم ولی قیمت نهایی براساس بخشنامه ها و تعاریفی که دولت ارائه داده تعیین می‌شود.

با توجه به این که تبریز از پیشگامان حوزه صنعت لبنیاتی است به طوری که حدود 70 سال پیش برادران عدل این صنعت را (که اکنون تبدیل به شرکت پگاه شده است) پس از تهران راه اندازی کردند آیا وضعیت کنونی این صنعت را با توجه به پیشینه آذربایجان راضی کننده می‌بینید؟

صنعت لبنیات در آذربایجان با کیفیت ماندگار شده است و هم چنان در سطح ملی هم در کیفیت و هم در میزان تولید، مقام های اول و برتر این صنعت را در دست گرفته است که از قدیم الایام مشهور است بهترین غذاها در آذربایجان یافت می‌شون این خوردنیهای خوب شامل همه زمینه ها ازجمله لبنیات هم می‌شود.

اما آمارها ازلحاظ مصرف سرانه محصولات لبنی نشان از عقب ماندگی دراین خصوص دارد، مصرف سالانه محصولات لبنی در دنیا 160 کیلو است ولی در ایران این میزان حدود 70 کیلوست؟

این وضعیت نامناسب اقتصادی است که سبب پایین آمدن مصرف سرانه سالانه می‌گردد. این سرانه ربطی به تولید ندارد چراکه تولید همواره رو به افزایش داشته ولی این قدرت پایین خرید است که سبب کاهش سرانه مصرف شده است.

فکر می‌کنم قیمت محصولات لبنی ما درمقایسه با سایر کشورها بسیار پایین است؟

گرچه قیمت های ما پایین است ولی درمقابل سطح درآمدها هم چندان زیاد نیست.

پس چرا از میزان فروش نوشابه و یا سایر تنقلات کاسته نمی‌شود ولی فروش محصولات لبنی تحت تاثیر سطح درآمدها قرار می‌گیرد؟

اگر دقت کنیم همگی آنها هم تحت تاثیر کمی درآمدها قرار گرفته و از میزان فروش آنها هم کاسته شده است اما آمار جامعی دراین خصوص وجود ندارد و یا حداقل من از آن آگاه نیستم.

آیا به نظرتان این امر به ذائقه یابی مردم بستگی ندارد؟ یعنی محصولات لبنی نتوانسته اند به اندازه نوشابه در ذائقه یابی مردم موفق عمل کنند؟

این را باید از جامعه پرسید و یا این که تحقیقات علمی انجام داد.

ولی به نظر می‌رسد که تولیدات ما با این ذائقه ها همخوان نیستند؟

با احترام، این نظر نمی‌تواند مبنای تحقیقی صحیحی داشته باشد.

در میانه صحبت هایتان از لزوم سرمایه زیاد در این صنعت سخن گفتید برای جذب این حجم از منابع مالی، از چه راه هایی می‌توان تامین شود؟

شرکت سوت ایچ در آستانه ورود به بورس است و مدارکهای لازم ارائه گردیده، بازدیدهای موردنیاز صورت گرفته و موافقت های اولیه هم حاصل گردیده و درنتیجه در آینده نزدیک وارد بورس خواهیم شد. بنده علاوه بر شرکت خود، چندین شرکت لبنی دیگر را هم ترغیب نموده ام که مراحل ورود شرکت خود به بورس را انجام دهند. متاسفانه خیلی ها از فلسفه وجودی بورس اطلاع دقیقی ندارند در حالیکه بورس بهترین محل برای تامین منابع مالی شرکتهاست و یا به عبارتی دیگر، با پول مردم می‌توان منابع مالی لازمه را بدست آورد و مردم هم البته علاقمند به سرمایه گذاری های صحیح هستند و استفاده از منابع مالی بورس هم به نفع شرکتهاست. همکاران به جای رجوع به بانکها، می‌توانند از منابع مالی بورس ها استفاده کنند و با ارائه طرحهای خود، از این منابع به شیوه های مختلف بهره برند. با این شیوه بهتر و راحت تر می‌توان طرحهای توسعه ای خود را انجام داد البته تمامی اینها تحت نظارت حقوقی دقیقی انجام می‌گیرد چراکه سازمان بورس از یک بازوی نظارتی دقیقی بهره می‌برد.

ولی سابقه عملکرد سازمان بورس در زمان های اخیر چندان هم موفقیت آمیز نبود و خیلی از مردم براساس کارکردهای غیرمعمول بورس، سرمایه های خود را از دست دادند؟

بله درست می‌فرمایید،علت این بود که حُباب کاذب درست کرده بودند ولی اگر مردم از تخصص کافی در این حوزه برخوردار بودند می‌توانستند آنها را تشخیص دهند. وارد شدن به بورس مثل خیلی از بخشهای اقتصادی دیگر نیاز به تخصص های خاصی دارد اما به هرحال تمام تلاشم براین متمرکز است که بتوانم شرکت سوت ایچ را وارد بورس کنم و بعد از این مرحله، کمی از دغدغه هایم ازلحاظ تامین منابع مالی کاسته شده که البته حضور در بورس سبب می‌شود مردم هم از منافع شرکت سهیم شوند و به عبارتی مردم شریک ما می‌شوند.

به عنوان آخرین سئوال؛ چشم انداز جدید شرکت سوت ایچ، در آینده چه خواهد بود؟

طرح توسعه احداث واحد دوم برای تولید محصولات جدید برای عرضه در بازارهای داخلی و خارجی در دستور کارمان قرار گرفته است.