آلودگی هوا در ایران ۱۴۰۳: ۳۵,۵۴۰ مرگ و ۱۴ میلیارد دلار خسارت اقتصادی

طبق نتایج مطالعه تازه‌ای از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، آلودگی هوا در سال ۱۴۰۳ جان بیش از ۳۵ هزار نفر را گرفته؛ این در حالی‌ست که غلظت آلاینده‌ها نسبت به سال قبل بیشتر شده و اقدامات مقابله‌ای مؤثر نبوده‌اند.

به گزارشبازار تبریز آنلاین و به نقل از ایسنا، دکتر عباس شاهسونی، معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اعلام کرد که در سال ۱۴۰۳، آلودگی هوا عامل مرگ بیش از ۳۵ هزار و ۵۰۰ نفر در ۸۳ شهر کشور بوده است؛ یعنی حدود ۱۲.۷ درصد از مرگ‌های طبیعی این شهرها، به‌طور مستقیم به آلودگی هوا و به‌ویژه ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون مرتبط بوده است.

او با اشاره به افزایش غلظت آلاینده‌ها نسبت به سال ۱۴۰۲ گفت: این آمار نگران‌کننده نشان می‌دهد قانون هوای پاک و آیین‌نامه‌های مربوط به آن، به‌ویژه آیین‌نامه فنی ماده ۲، به درستی اجرا نشده و در کنترل ذرات ریز معلق موفق نبوده‌ایم.

بر اساس نتایج این مطالعه، میزان مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا بین ۲۳ هزار و ۷۶۶ تا ۴۶ هزار نفر تخمین زده شده است. به گفته شاهسونی، از میان مرگ‌ها:

    ۱۴.۶۶٪ به علت بیماری قلبی ایسکمیک (IHD)،

    ۱۵٪ ناشی از سکته مغزی،

    ۱۴.۴٪ بر اثر سرطان ریه،

    و بیش از ۱۱٪ به دلیل بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD) بوده‌اند.

این بیماری‌ها همگی با مواجهه طولانی‌مدت با ذرات بسیار ریز معلق در هوا تشدید می‌شوند.

از نظر خسارت اقتصادی، برآورد شده که مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا در سال گذشته ۱۴ میلیارد دلار به کشور خسارت وارد کرده‌اند. با نرخ تسعیر ۷۲ هزار تومانی، این رقم به ۱۰۰۰ همت (هزار هزار میلیارد تومان) می‌رسد. طبق گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۱، آلودگی هوا سالانه ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را می‌بلعد.

در میان شهرها، شاهرود و سنندج پاک‌ترین و زابل، ایرانشهر و ریگان آلوده‌ترین شهرهای ایران در سال ۱۴۰۳ بوده‌اند. به طور میانگین، تنها ۱۰ درصد از روزهای سال در وضعیت هوای پاک و ۶۹ درصد با هوای قابل قبول ثبت شده‌اند؛ در باقی روزها، هوا برای گروه‌های حساس یا برای همه ناسالم بوده است.

شاهسونی با تأکید بر اجرای مؤثرتر قانون هوای پاک گفت: میانگین سالیانه ذرات معلق از سال ۱۳۹۶ تاکنون کاهش معناداری نداشته و در سال ۱۴۰۳ حتی کمی افزایش هم داشته است. این در حالی‌ست که شهرهای بیشتری در مطالعه سالانه گنجانده شده‌اند (۸۳ شهر در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۵۷ شهر در سال ۱۴۰۲).