نزدیک 50 درصد تالاب‌های ایران خشکیده‌اند | چه کسی مسئول مرگ تالاب‌هاست؟

گزارش‌ها نشان می‌دهند ۴۲ درصد از تالاب‌های ایران در سال‌های ۹۸ و ۹۹ به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده‌اند و این روند به شدت در حال افزایش است. ایران ۱۵۴ تالاب دارد که ۸۴ تالاب بین‌المللی هستند و ۳۴ تالاب عضو کنوانسیون رامسر می‌باشند. این کنوانسیون در سال ۱۹۷۱ برای حفاظت از تالاب‌ها تشکیل شد.

به گزارش بازار تبریز آنلاین، خشکیدن تالاب‌ها از «گاوخونی»، «پریشان» و «ارومیه» شروع شده و به تالاب‌هایی مانند «بختگان» و «هامون» رسیده است. با وجود تصویب «قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور»، وضعیت تالاب‌ها به بحرانی فراتر از مرزهای کنترل رسیده است.

این قانون وظیفه تعیین نیاز آبی تالاب‌ها را بر عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست گذاشته و تأمین این نیازها بر دوش وزارت نیرو است. علی محمد طهماسبی بیرگانی، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، هشدار داده که خشک شدن تالاب‌ها تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای دارد و نیاز به توجه فوری دارد.

علی محمد طهماسبی بیرگانی مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست و دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار، نیز معتقد است امنیت اکولوژیک زیربنای امنیت غذایی و… است و خشک شدن تالاب‌ها تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای دارد.

علی محمد طهماسبی بیرگانی توضیح داده که «سال ۹۸ و ۹۹ براساس مطالعات انجام‌شده توسط ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار مشخص شد که از ۳.۵ میلیون هکتار مساحت تالاب‌های کشور، حدود یک میلیون و ۴۶۰ هزار هکتار به‌دلیل خشکیدگی به منابع گردوغبار بدل شده‌اند. به‌ این‌ ترتیب، ۴۲ درصد سطح تالاب‌های ما در آن سال‌ها با غبارخیزی مواجه بوده است. بررسی‌های اخیر ما برای به‌ روز‌رسانی منشأ‌های گردوغبار داخلی کشور نشان می‌دهد سطح تالاب‌های خشکیده و مناطق غبارخیز تالابی به‌ شدت افزایش یافته است.»

او همچنین درباره اینکه چرا تالاب‌ها به منشاء انتشار ریزگرد تبدیل می‌شوند گفته «تالاب همچنان که از نامش پیداست محدوده‌ای است که باید آب داشته باشد به‌عبارت دیگر، تالاب به‌معنای آبگیر است. تالاب‌ها آخرین مقصد منابع آب در حوضه آبخیز هستند و عناصر ریزدانه در آنها انباشت می‌شوند. زمانی که در تالاب آب نباشد و دچار خشکیدگی شود، به‌واسطه عناصر ریزدانه پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به کانون‌های گردوغبار را دارند؛ زیرا در این محدوده‌ها حتی جریان‌های باد با سرعت کمتر هم باعث جابه‌جا شدن عناصر ریزدانه‌ها می‌شوند.»

مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست همچنین وضعیت ماه‌های پیش رو را نیز بحرانی ارزیابی کرده و گفته «عدم تأمین حقابه در کنار وضعیت بارش سال آبی جاری شرایط دشواری را برای تالاب‌ها به‌وجود آورده است. ازاین‌رو، به همکاران بخش‌های دیگر هشدار می‌دهم که بهار و به‌ویژه تابستان سختی را از منظر تولید و گسیل گردوغبار از همه نواحی و به‌ویژه نواحی تالابی در پیش خواهیم داشت. برای جلوگیری از این وضعیت باید همانطور که سهم کشاورزی را برای توسعه کشت و رسیدن به امنیت غذایی تأمین می‌کنیم، به‌عنوان اولویت اول به‌دنبال تأمین آب شرب هستیم یا سهم صنعت را در نظر می‌گیریم، سهم محیط‌زیست را هم لحاظ کنیم.»

دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار تأکید کرده که «وزارت نیرو نباید محیط‌زیست را آخرین اولویت بداند؛ زیرا بر اساس قانون، پس از شرب به‌عنوان اولویت نخست، سهم منابع محیط‌زیست اعم از دشت‌های سیلابی و تالاب‌ها در اولویت دوم قرار دارند.»