بازار تبریز آنلاین - محمدرضا ایازی، مدیرمسئول نشریه الکترونیکی فصل تدوین و مدیر استانی خبرگزاری آریا در آذربایجانشرقی/ رسالت اساسی روزنامه نگار عبارت است از انتقال اطلاعات در مورد هر موضوع و رسانه، قابل فهم و قابل دسترس کردن آن برای مخاطبان مختلف (خوانندگان، شنوندگان، بینندگان، کاربران اینترنت و غیره).
نقش روزنامهنگار پیشبرد این اهداف با جستجوی حقیقت و ارائه گزارشهای منصفانه و مستقیم از رویدادها و موضوعات مهمی است که از آنها خواسته میشود گزارش کنند. هر رسانه ای که باشد،خبرنگار تلاش میکند تا با دقت و صداقت به مردم خدمت کند. صداقت حرفه ای سنگ بنای اعتبار یک روزنامه نگار است.
عناصر روزنامه نگاری- یا آزادی بیان از دیرباز به عنوان یک حق اساسی در نظر گرفته شده است که برای تحقق کامل ظرفیت های انسانی ما ضروری است، به عنوان پایه و اساس سایر حقوق و آزادی ها و به عنوان پشتوانه ای برای توسعه اجتماعی و اقتصادی. اما برای مؤثر بودن، آزادی بیان نیازمند بسترهای عمومی است که امکان تبادل اطلاعات و ایده ها را فراهم میکند.
از این رو رسانه هایی که این بسترها را فراهم میکنند نقش مهمی دارد. برای ایفای این نقش، رسانه ها باید مستقل از کنترل دولت باشند. این آزادی از مقررات به نوبه خود به روزنامه نگاران تعهد میدهد که اخلاقی رفتار کنند و منجر به توسعه کدهای حرفه ای مرتبط با استانداردهای روزنامه نگاری شود.
آنچه در روزنامه ها و مجلات میخوانیم، از رادیو میشنویم، در تلویزیون یا آنلاین میبینیم توسط روزنامه نگاران تولید میشود. آنها در کار روزمره خود تصمیم میگیرند که کدام رویداد عمومی شود، چگونه ارائه شود و به کدام موضوعات در گزارش کمتر توجه شود.
بنابراین،روزنامه نگاران و خبرنگاران قدرت و مسئولیت زیادی درحوزه اطلاع رسانی جامعه دارند. با این حال، آنها خودسرانه یا به تنهایی کار نمیکنند. نظام رسانه ای با مبانی تاریخی، حقوقی، سیاسی و اخلاقی خود چارچوب فعالیت آنها را مشخص میکند.
در دنیای پرشتاب امروزی، روزنامه نگاری نقش مهمی در انتشار اطلاعات، شکل دادن به افکار عمومی و پاسخگو نگه داشتن صاحبان قدرت ایفا میکند. با این حال، استانداردها و شیوه های اخلاقی درروزنامه نگاری به همان اندازه مهم هستند. اخلاق رسانه ای در روزنامه نگاری به اصول و رهنمودهای اخلاقی اطلاق میشود که روزنامه نگاران باید در کار خود از آنها پیروی کنند.
این اصول به دقت، انصاف، شفافیت و پاسخگویی گزارش کمک میکند و در نهایت یکپارچگی و اعتبار حرفه را حفظ میکند.
در طول سالها، اخلاق رسانهای در پاسخ به پیشرفتهای فناوری، پویاییهای اجتماعی و چالشهایی که روزنامهنگاران با آن مواجه هستند، تکامل یافته است. ازظهور رسانه های چاپی تا عصردیجیتال، ملاحظات اخلاقی به بسترهای مختلفی مانندتلویزیون، رادیو وروزنامه نگاری آنلاین گسترش یافته است.
امروزه با ظهور رسانههای اجتماعی و روزنامهنگاری شهروندی، اخلاق رسانهای در حفظ استانداردهای گزارشدهی مسئولانه و اخلاقی اهمیت بیشتری یافته است.
اخلاق رسانه ای به اصول اخلاقی و اخلاقی اطلاق میشود که باید در روزنامه نگاری به کار گرفته شود. قوانینی را تعیین میکند که روزنامه نگاران باید براساس آن کار کنند و چگونه باید اطلاعات را ارائه دهند. اخلاق رسانه ای شامل جنبه هایی مانند صداقت، عینیت، مسئولیت، شفافیت و حفظ حریم خصوصی است.
اخلاق رسانه ای اغلب با معضلات اخلاقی مختلفی مواجه است که نیازمند بررسی دقیق و تصمیم گیری است. روزنامهنگاران با موقعیتهایی مواجه میشوند که در آنها باید بین حق مردم برای دانستن و حفاظت از حریم خصوصی افراد، نگرانیهای امنیت ملی و آسیبهای احتمالی تعادل برقرار کنند. برخی از معضلات اخلاقی رایج عبارتند از: تضاد منافع: زمانی که روزنامه نگاران منافع شخصی یا مالی دارند که میتواند عینیت آنها را به خطر بیندازد، با تضاد منافع مواجه میشوند. افشای این گونه درگیری ها و اجتناب از گزارش های جانبدارانه مهم است.
حریم خصوصی و احساس گرایی: ایجاد تعادل بین حق اطلاعات عمومی و حق افراد برای حفظ حریم خصوصی یک چالش همیشگی است. روزنامهنگاران باید از احتیاط خود استفاده کنند و از ایجاد داستانهایی که به حریم خصوصی افراد تجاوز میکند، دست بردارند.
* محمدرضا ایازی؛ دانش آموخته علوم سیاسی