بعد از شهدا چه کردیم / روایت پرواز از خاک تا افلاک شهدا

بازار تبریز آنلاین - نویسنده: موسی‌ کاظم‌زاده - ۲۲ اسفند ماه سالروز صدور فرمان امام خمينی (ره) مبنی بر تاسيس بنياد شهيد انقلاب اسلامی، در تقویم تاریخ کشورمان ایران به عنوان روز بزرگداشت شهدا نامگذاری شده است، و از این رو این روز بهترین بهانه برای پرداختن به این موضوع که چرا شهدا رفتند، و چه درس های به ما آموختند و برای ادامه راه این عزیزان؛ امروز رسالت ما در قبال این شهیدان چیست؟

در هر حال شهدا جان خویش را فدا کردند، تا اینکه ارزش های ناب اسلامی زنده بماند و به تعبیر قرآن شهدا در راه مقدس که همان" فی سبیل الله" است، کشته شدند، تا اینکه اسلام، قرآن و حدیث حفظ گردد. و به دیگر سخن، اینکه یکی از ویژگی هایی که قرآن کریم برای شهیدان ذکر کرده است، مساله حیات و زنده بودن آنها است و در این راستا، در سوره بقره، آیه ۱۵۴ بر اهمیت این امر تاکید شده است.( وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَکِن لاَّ تَشْعُرُونَ؛ و کسانى را که در راه خدا کشته مى‏شوند مرده نخوانيد بلکه زنده‏اند ولى شما نمى‏دانيد).

به همین اعتبار، شهدای هشت سال دفاع مقدس و امروز شهدای حرم و امنیت کشورمان نیز با نثار جان خود و با الگوگیری از مکتب عاشورا و قیام امام حسین(ع)، موجب حفظ و احیای فرهنگ اسلام ناب محمدی(ص) شدند، بطوری که عزت و اقتدار امروز ملت ایران در عرصه های مختلف به خاطر ثمره خون شهدا است.

به سخن دیگر، شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهدای حرم به عنوان نماد ایثار، شهامت، شجاعت، آزادی، استقلال، صداقت، معنویت، افتخار و پایمردی ملت ایران، باید همیشه و در همه حال در فضاى جامعه ما زنده باشند و از این رو، زنده نگه داشتن یاد و نام این شهدا، گام نهادن در مسیر حرکت و راه آنهاست و با برگزاری آیین ها و یاد آوره های مختلف از جمله بر پایی هر چه با شکوهتر مراسم های هفته دفاع مقدس، قدمی هر چند کوچک برای معرفی و شناساندن راه و آرمان های شهدا برای آشنایی نسل جوان برداشت.

به بیان روشن تر، هشت سال دفاع مقدس به ملت ایران و به ویژه برای جهانیان درس های زیادی آموخت، که در هيچ دانشگاه و مدرسه‌اي تدريس نمي‌شود. به بیان دیگر این دوران یکی از درخشان ترین و مهم ترین بخش های تاریخ انقلاب اسلامی بود که امروزه الگوي براي مبارزات ملت‌هاي آزاده علیه استکبار جهانی شده است.

بدینسان، ملت ايران در طول هشت سال جنگ تحمیلی، يعني 2887 روز در بوته امتحان پايداري و استقامت قرار گرفتند تا ثابت کنند، پيروزي از آن مومنان، حق‌طلبان، مظلومان و مجاهد‌ان في سبيل‌الله است.

از سوی دیگر، از منظر اسلام، جهاد و دفاع از جايگاه ارزشي بسيار بالايي برخوردار بوده و در زمره مهمترين امور مقدس ديني به شمار مي‌آيند؛ امام علي(ع) در نهج‌البلاغه در اهميت جهاد مي‌فرمايد: «ان الجهاد باب من ابواب الجنه فتحه الله لخاصه اوليائه؛ همانا جهاد دري از درهاي بهشت است که فقط به روي دوستان خاص خويش گشوده است».

از زاويه ديگر، جهاد در راه خدا، ترازويى براى سنجش ايمان ذکر شده است، بى‌شک کساني که خواب را بر خود حرام کرده در راه خدا دل از خانه و آشيانه شسته‌اند و راهى جبهه‌ها گشته‌اند بر کسانی که از علائق دنيوى نبريده در خانه‌هاى خويش راحت آرميده‌اند، برترى بسيار دارند، قرآن مجيد به اين نکته اشاره مى‌فرمايد: لاَّ يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَکُـلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً (95) دَرَجَاتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَکَانَ اللّهُ غَفُوراً رَّحِيما (نساء، آيات 95 – 96) هرگز، مؤمنانى که (بدون هيچ عذرى مانند نابينائى و مرض و غيره) جهاد را ترک نمايند با آنان که به مال و جان در راه خدا جهاد کنند (در مراتب ايمان، يکسان نخواهند بود، خدا مجاهدان فداکار به جان و مال را بر نشستگان، از حيث مرتبه و مقام بلندى و برترى بخشيده است و همه اهل ايمان را وعده نيکو (که دخول در بهشت است) فرموده است و مجاهدان را بر نشستگان به اجر و ثوابى بزرگ برترى داده است. اين درجات (و برترى رتبه ها) از نظر بخشايش و رحمت است که خدا (درباره خلق آمرزنده و مهربان است».

از سوي ديگر، بسياري از تحليلگران مسايل سياسي و جامعه شناسان براين باورند که اين جانفشاني‌هاي رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس بود که امروزه از آن به موج بيداري اسلامي در منطقه و جهان ياد مي شود که ضمن پيشبرد منويات پيامبر اکرم(ص)، براي مسلمانان جهان عزت و سربلندي به ارمغان آورده است.

با اين حال، آنچه در اين راستا مهم به نظر مي‌رسد، اينکه 31 شهريورماه 1359 رژيم بعثي عراق با چراغ سبز و حمايت اربابان خويش حمله ناجوانمردانه‌اي را عليه ملت ايران آغاز کردند تا به خيال خود نهال نوپاي انقلاب را از ريشه بخشکانند ولی ملت ایران و به ویژه جوانان با نثار خون پاک خویش نگذاشتند ذره ای از خاک کشورمان به دست بیگانگان بیفتد.

بنابراين، براي شناخت هرچه بهتر ماهيت هشت سال دفاع مقدس مي‌توان به ديدگاه حضرت امام(ره) اشاره نمود. حضرت امام ماهيت جنگ ايران در برابر عراق را جهاد دفاعي بيان مي کنند. ايران براي خدا قيام کرده است، براي خدا ادامه مي‌دهد و جز دفاع، جنگ ابتدائي با هيچ کس نخواهد کرد. (صحيفه نور،ج16، ص68)

با اين حال، دفاع مقدس ملت ايران برابر تا دندان به مسلح رژيم بعثي عراق، برگ زريني در تاريخ انقلاب اسلامي به ثبت رساند که حضرت امام آن را يک امتحان الهي قلمداد کردند.

از این رو، بنيانگذار کبير انقلاب اسلامي در اين باره مي‌فرمايند: اينکه مي‌بينيد عراق به ايران حمله مي‌کند، علتش گرفتن چهار وجب خاک نيست، بلکه علت اصلي آن ترس آنها از حکومت اسلامي و اتحاد اسلامي است. (صحيفه امام، ج15، ص5)

آري اين حماسه هشت سال دفاع مقدس بود که درس‌هاي زيادي به ايرانيان و به خصوص نسل جوان ايران زمين آموخت که امروزه همه ملت‌هاي آزاده جهان از اين حماسه رزمندگان اسلام به افتخار ياد مي‌کنند، بي‌شک بايد بپذيريم، حماسه‌اي که با وجود حمايت همه جانبه کشورهاي استکباري و حتي سازمان‌هاي به ظاهر بي‌طرف بين‌المللي از رژيم متجاوز بعث عراق ملت ايران با جان فشاني جوانان با غيرت ايراني، برگي بي‌بديل از شجاعت و شهامت را در تاريخ کهن ايران زمين به يادگار گذاشتند که امروزه از آن به موج بيداري اسلامي ياد مي‌شود، چرا که اين انقلاب اسلامي ايران و ايستادگي ملت ايران درجنگ تحميلي بود که امروزه الگوي اخلاقي ملت‌هاي آزادي خواه جهان والگوي براي مبارزات ملت‌هاي استکبارستيز تبديل شده است.

درحقيقت، امروزه موج بيداري اسلامي و خيزش عظيم در منطقه و جهان به برکت خون مجاهدان في‌سبيل‌الله، رهبري حکيمانه رهبر معظم انقلاب اسلامي و امام راحل است که پس از گذشت 38 سال از آن حماسه شاهد به اهتراز درآمدن بيرق آزاديخواهي و اسلام‌خواهي در کشور‌هاي منطقه و جهان هستيم.

به سخن ديگر؛ اگر به منويات رهبر معظم انقلاب درخصوص دقاع مقدس توجه کرده باشيم به اين نکته پي مي‌بريم که ايشان دفاع مقدس را يک نمونه‌ شايسته براي خودسازي، طرحي از عاشوراي حسيني، دفاع از يک حقيقت مقدس و اين جنگ را يک گنج بيان مي‌کنند که ذخيره‌اي تمام نشدني است که بايد ارزش‌هاي دفاع مقدس ضمن مکتوب شدن به نسل‌هاي ديگر نيز منتقل گردد.

بدینسان، مقام معظم رهبري دوران هشت سال دفاع مقدس را اوج افتخارات ملت ايران بيان مي‌کنند. در این راستا رهبر انقلاب فرمودند؛«اگر بخواهيم انقلاب و کشور بيمه باشد، بايد اين شور و شوق، اين حرکت عمومي و بسيج ملت را روز به روز تقويت کنيم.» لذا براي حفظ و انتقال ارزش‌هاي دفاع مقدس و براي تبيين نقش و جايگاه فرهنگ ايثار و شهادت به نسل آينده بايستي اين فرهنگ با جديت در برنامه‌ريزي فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي کشور مدنظر قرار گيرد.

درکل بايد توجه داشته باشيم، دوران دفاع مقدس سند غرور ملت ايران براي نسل‌هاي آينده است و گرامیداشت روزهای بزرگی چون هفته دفاع مقدس، فتح خرمشهر، عملیات های مهم این دوران و ... فرصتي مهم براي تجديد پيمان با آرمان هاي شهداي هشت سال دفاع مقدس، انقلاب و امام راحل است، چرا که در حال حاضر اقتدار و سربلندي ايران عزيز به خاطر ايثار و جانفشاني شهدا بوده که بايد براي تبيين فرهنگ و ارزش‌هاي دفاع مقدس براي نسل جوان کشور بيش ازگذشته تلاش نماييم.

از سویی، به باور تحليلگران، جنگ بي‌خانماني، نفرت، تلخ، ذلت، نامردي نامردان، فتنه، خرابي و ويراني، وسيله زورگويي مستکبران، ابهت طاغوتيان، ضد انسانيت، روايت وحشي گري، مظلوم‌کشي، شقاوت، شرارت، حيله و نيرنگ، حربه نانجيبان و... بوده، اما دفاع نعمت، روشنايي و نور، محبت و همدلي، عزت و سربلندي، جوانمردي مردان، رفع فتنه، الفباي آباداني، تنها راه رهايي مستضعفان، روايت انسانيت، تحقير ظالم، برآمده از وجدان، حفظ حريم، حکم عقل، حکم خداست، تکليف و وظيفه و... است.

به ديگر سخن اينکه، امروز جنگ پايان يافته، اما پايان جنگ، آغاز جنگ ديگري چون جنگ نرم، جنگ اقتصادي و ... و به فرموده امام راحل(ره) " جنگ امروز ما، … جنگ با ابر قدرت هاي شرق و غرب نيست، …جنگ ما، جنگ مکتب ماست، عليه تمامي ظلم و جور، جنگ ما جنگ اسلام است عليه تمامي نابرابري هاي دنياي سرمايه‏داري و کمونيزم، جنگ ما جنگ پا برهنگي عليه خوشگذراني‌هاي مرفهين و حاکمان بي‏درد کشورهاي اسلامي است.

اين جنگ سلاح نمي‏شناسد، اين جنگ محصور در مرز و بوم نيست، اين جنگ، خانه و کاشانه و شکست و تلخي کمبود و فقر و گرسنگي نمي‏داند. اين جنگ، جنگ اعتقاد است، جنگ ارزش هاي اعتقادي ـ انقلابي عليه دنياي کثيف زور و پول و خوشگذراني است. جنگ ما، جنگ قداست، عزت و شرف و استقامت عليه نامردمي هاست."

از این رو، فراموش نکنيم که همانطورکه درجنگ سخت با رژيم بعثي عراق جوانان کشورمان با نثار خون خود نگذاشتند يک وجب از خاکمان به دست دشمن بيفتد و امروز در جنگ نرم، تهاجم فرهنگی، جنگ اقتصادي و... نيز با ايمان و از خودگذشتگي ملت مان به ويژه جوانان به پيروزي خواهيم رسيد.